Fræðsla um einelti.

Sælt veri fólkið 

Við höfum bætt tengli við hjá okkur hér til hægri á síðunni  sem heitir fræðsla og forvarnir og verður þar hægt að finna allskonar fræðslu og forvarnir í töluðu máli fyrsta innleggið sem kemur þar inn á bloggið er fræðsla um einelti. 

gjöriði svo vel

Bestu kveðjur

Lífsýn fræðsla og forvarnir

Við endann á einmannastræti

Við endann á einmannastræti

"Gefið mér fyrsta stuðið"

síðustu árin bað Elvis Presley alltaf um fyrsta lyfjaskammt sinn með þessum orðum, og hafði þannig í heiðri þá daglegu hefð sem tryggði að Konungurinn í Heartbreak Hotel gæti sofnað eftir erfiða kvöldsýningu.  Aðstoðarmaður Elvisar var þá vanur að opna fyrsta umslagið og gefa honum það venjulega sem innihélt regnbogalitað safn barbitusýrna : Amytal, carbrital, nembutal eða seconal , quaaludes, valium, og placidyl fylgdu á eftir ásamt þrem skotum af demerol sem sprautað var í hann rétt fyrir neðan ber herðablöðin. 

Áður en Elvis gekk til hvílu þurfti starfslið hans sem var á vakt 24 tíma á sólarhring að fara að vinna.  Kom þá oft upp keppni um það hve mikils matar Kóngurinn gæti neytt áður en hann féll í svefn.  Dæmigert var að hann borðaði þrjá ostborgara og sex eða sjö bananasplit áður en hann datt útaf.  Oft þurftu aðstoðarmenn hans fjarlægja matvæli úr lungnapípu  hans til að forða honum frá köfnunardauða.  Elvis svaf þá yfirleitt um fjóra tíma áður en hann hreyfði sig aftur.  Svo dofinn var hann oft að bera þurfti hann á klósettið, en hann bað þá gjarnan um annað stuð dagsins með því að toga máttleysislega í skyrtu aðstoðarmannsins. 

Var Elvis þá orðinn óhæfur um að taka inn lyfin sjálfur svo að aðstoðarmaðurinn stakk þeim upp í munn hans, og hellti síðan vatni varlega á eftir ofan í kok hans.  Það var mjög sjaldan að Elvis gæti beðið sjálfur um þriðja stuðið.  Þess í stað samkvæmt venju gaf aðstoðarmaður honum skammtinn og startaði honum í gang með því að láta hann poppa dexidríni og síðan stinga bómullarhnoðrum sem gegnsósa voru af kókaíni upp í nefið á honum. 

Á dauðadegi sínum hélt Elvis sér viljandi skýrum og safnaði þá saman öllum stuðskömmtunum í einn dauðaskammt.  Hvers vegna var maður sem var svona dáður af aðdáendum um heim allan, að nauðga líkama sínum reglulega og tók síðan eigið líf á svo hræðilegan máta ?
 

Er haft eftir David Stanley hálfbróðir Elvisar að það hafi verið vegna þess að hann vildi mikið heldur vera lyfjaður og deyfður heldur en að meðvitaður og þjáður.

Því miður er ekki erfitt að finna aðrar frægar persónur fólk á toppnum í atvinnugrein sinni í listum og viðskiptum sem einnig framkölluðu sín eigin endalok, annaðhvort beint eða óbeint.  Hugsið um rithöfund eins og Ernest Hemingway og Sylvia Plath leikara eins og William Holden , Marilyn Monroe , Montgomery Cliff og söngvara og tónlistarmenn eins og Bob Marley, Jimi Hendrix , Mama Cass og Janis Joplin. 

Hvað á þetta fólk sameiginlegt?

Í fyrsta lagi : það er ekki lengur á meðal okkar vegna afleiðinga ánetjunar sinnar. 
Í öðru lagi : þau lifðu í voninni sem sagði einhvern tímann , einhver, einhvern veginn, eitthvað... og ég mun verða hamingjusamur/söm. 

Þegar þau svo náðu árangri í starfi og voru kominn á græna grein og horfðu á ameríska drauminn af fremsta bekk þá uppgötvuðu þau að hamingjan er ekki innan seilingar. Þau héldu því áfram að elta hana og héldu sársauka tilverunnar í skefjum með því að drekka, reykja, dópa, lyfja sig og oféta, þar til þau að lokum fengu óminnið sem þau þráðu. 

Þau fundu aldrei hina raunsönnu uppsprettu hamingjunnar innra með þeim sjálfum

3. sporið: Við tókum þá ákvörðun að láta vilja okkar og líf lúta handleiðslu guðs, samkvæmt skilningi okkar á honum.

3. sporið: Við tókum þá ákvörðun að láta vilja okkar og líf lúta handleiðslu guðs, samkvæmt skilningi okkar á honum.   

Reynslusögur:   

Ég þekkti engan æðri mátt þegar ég kom í Alateen. Fyrir mig eru síðustu orðin í þessu spori mikilvægust - ,,guðs, samkvæmt skilningi okkar á honum “. Ég trúi á guð á minn hátt og eins og ég held að hann vilji að ég trúi.  Þetta hefur hjálpað mér mjög mikið af því ég aðhyllist engin ein trúarbrögð. 

Þetta spor hjálpaði mér að taka ákvörðun, eitthvað sem ég átti erfitt með áður en ég kom í Alateen. Ég varð að vera fús til að vinna og mæta mínum æðra mætti á miðri leið. Það er bara sanngjarnt – þetta er mitt líf sem ég hef áhyggur af.  

Þegar ég ákveð hvernig ég vil að hlutirnir fari er það minn vilji, þegar ég fæ ekki vilja mínum framgengt, lít ég á það sem vilja míns æðri máttar. Ég reyni að muna að vandamálið sem blasir við mér er aldrei eins stórt og sá æðri máttur sem stendur að baki mér.

 

2. sporið: Við fórum að trúa að máttur, okkur æðri, gæti gert okkur andlega heil að nýju.

2. sporið: Við fórum að trúa að máttur, okkur æðri, gæti gert okkur andlega heil að nýju.

Reynslusögur um sporin :  

Ég trúi því að það sé eitthvað mér æðra og að þaðan geti ég fengið innblástur til að láta mér þykja vænt um aðra. Ég hef þroskast nógu mikið til að líta á minn æðri mátt sem vin sem ég get talað við og þessi vinátta hjálpar mér til að létta á hjarta mínu við hann. Ég get slakað á og komið skipulagi á huga minn. Þá verður hugsunin skýr og ég get tekið þær ákvarðanir sem þarf að taka á hverjum degi. 

Áður fyrr, gerði munurinn á guði í trúarlegum skilningi og guði í andlegum skilningi mig alveg ringlaðan. Það virtist sem ég fengi ekki eins mikið út úr því að fara í kirkju og ég fékk út úr Alateen fundunum. Ég held að það sé vegna þess að í kirkjunni var predikað yfir mér og mér sagt hvað ég ætti að hugsa.

Í Alateen gat ég sjálfur tekið ákvörðun.

Nú er ég ekki eins dómharður og ég er líka farinn að skilja hvað er verið að tala um í kirkjunni.

Nýr þáttur komin á bloggið

Nýr þáttur komin á Bloggið ;)

Sælt veri fólkið vildi láta ykkur vita kæru vinir að það er komin nýr þáttur hér undir Útvarpsþáttinn Lífsýn (til hægri) þátturinn var frumfluttur á fm 105,5 í dag og er strax komin hingað og opinn fyrir alla sem áhuga hafa á ,  Ég vill þakka öllum þeim sem hafa sýnt  þætti okkar áhuga og einnig þær viðtökur sem hann hefur fengið.

mbkv. fh. Lífsýn fræðsla og forvarnir

Elvar Bragason ráðgjafi. 

1. sporið: Við viðurkenndum vanmátt okkar gegn áfengi og að okkur var orðið um megn að stjórna eigin lífi.

1. sporið : Við viðurkenndum vanmátt okkar gagnvart áfengi og að okkur var orðið um megn að stjórna eigin lífi 

Reynslusögur um sporin: 

Í bernsku var mér kennt að bera virðingu fyrir eldra fólki, sérstaklega foreldrum mínum. Þegar drykkja föður míns var orðin að vandamáli missti ég alla virðingu fyrir honum. Þetta kom mér úr jafnvægi því að það braut í bága við allt sem mér hafði verið kennt. Ég varð óskaplega óhamingjusöm af því að mér þótti mjög vænt um hann. Ég hafði mikla sektarkennd af því að nöldrið í mér gerði ekkert gagn og ég hafði slæma samvisku ef ég nöldraði ekki í honum af því að þá fannst mér að ég væri ekki að reyna neitt til að láta hann hætta að drekka. Ég var hrædd um að ef ég héldi áfram að sækja Alateen fundi yrði hann reiður og drykkjan myndi versna. Það var AA félagi sem settist niður með mér og sagði við mig:

,,Þú getur ekki borið ábyrgð á því hvort alkóhólistinn drekkur eða ekki. Alkóhólistinn mun drekka af því að þú ert að þvo upp, brýtur disk eða af því að það er rigning eða af því að það er of mikið sólskin úti.“ Þessu hef ég aldrei gleymt. Þar sem alkóhólismi er sjúkdómur og ég hef lært hvernig hann lýsir sér, get ég aftur borið virðingu fyrir föður mínum. Líf mitt hætti að snúast um drykkju pabba. Ég tók eftir því hvort hann var drukkinn eða ekki en það skipti ekki máli, það stjórnaði því ekki hvernig dagurinn var hjá mér.  

Ég ásakaði sjálfa mig fyrir vandamál pabba þegar ég átti í raun enga sök á því. Faðir minn vildi fá láta vorkenna sér og fá gagnrýni og ég veitti honum hvort tveggja. Í Alateen varð mér ljóst að þetta var ekki mér að kenna og að ég átti ekki að gagnrýna hann. Ég átti að sýna honum ást mína og reyna að hjálpa honum. Þetta spor snýst um uppgjöf. Ég á mjög erfitt með að gefast upp hvort sem er fyrir stóru eða smáu. Innra með mér er risastórt skrímsli sem ræðst á allt sem reynir að hindra mig eða er ósammála mér.

Ég veit að pabbi minn er veikur og mamma mín líka. En allra veikust eru skrímslið mitt og ég. Við verðum að læra að við getum aldrei stjórnað eða læknað sjúkdóminn alkóhólisma eða fórnarlömb hans. Ég lærði líka að viðurkenna þá staðreynd að ég get ekki breytt systur minni og ég ber hvorki ábyrgð á drykkju hennar eða dópneyslu. Það var erfitt því stundum fannst mér ég bera ábyrgð á því sem hún gerði. Hún reyndi að kenna mér um og mér fannst það hlyti að vera eitthvað sem ég gæti gert. Ég var vön að reyna að leysa vandamál systur minnar og að vinna í hennar bata.

En þetta virkar ekki svona og mun aldrei gera. Þegar ég hafði lært að ég bar ekki ábyrgð á bata hennar né drykkju öðlaðist ég frelsi til að læra og þroska sjálfa mig af því að ég var veik. Ég er vanmáttug gagnvart alkóhólisma, ég var það og ég mun alltaf vera það. Þetta er sjúkdómur.

Ég myndi vera vanmáttug gegn hvaða sjúkdómi sem er.

Við byrjuðum öll að drekka 13 ára

Ég fékk fjóra ósköp venjulega unglinga í spjall úr höfuðborginni til að komast að því hvernig þau skemmta sér.  Þessir krakkar sem eru í 10.bekk, koma frá ósköp venjulegum heimilum, óbrotnum fjölskyldum og standa sig vel í skóla,  s.s. engin vandræðabörn.

En þrátt fyrir öll þessi venjulegheit kom í ljós í spjallinu að þau eru engir englar.  Þar með fellur kenningin sem foreldrar vilja svo gjarnan halda í, að unglingarnir séu slæmir ef heimilið er slæmt.  Krakkarnir vildu ekki segja til nafns, því þau ætluðu að leiða mig í allan sannleikann um heim unglinganna og þeim fannst ekki líklegt að foreldrar þeirra gætu tekið honum öllum áfallalaust.

Við byrjuðum öll að drekka og reykja 13 ára, þó strákarnir hafi ekki komist uppá lagið með það, þá reykja þeir á fylleríum.  Fyrst rændi maður frá mömmu og pabba, sullaði einhverju saman en svo byrjaði maður að kaupa landa.  Það er mjög auðvelt að verða sér úti um hann, maður hringir í símboða, svo eru líka nokkrir krakkar að selja.  Lítrinn kostar 1500 krónur.  En núna kaupum við bara landa ef við komumst ekki í ríkið.  Frændi eða frænka kaupa fyrir okkur, það eru líka nokkrir í skólanum sem fá afgreiðslu í ríkinu. 

Annars er pabbi minn búinn að sætta sig við það núna að ég drekki, hann fer núna í ríkið fyrir mig, mér finnst það mjög gott.  Ég hætti þá að drekka sterk vín, hann kaupir fyrir mig léttvín og bjór.  Mér finnst hann hafa kennt mér að drekka.  Núna vil ég bara góð vín, áður keypti ég bara það sem var ódýrast og sterkast,” segir ein þeirra.

,,Foreldrar mínir komust að því að ég drekk og buðust þá til að fara í ríkið fyrir mig, í stað þess að ég væri að drekka landa.  En svo þegar ég bið þau þá segja þau bara nei,” segir annar.  Ég kaupi helst það sem er sterkast, vodka eða Sambucca . Við förum svona 4-5 sinnum á fyllerí í mánuði.  Það fer eftir því hvað er að gerast, stundum er fullt af partýum að fara í á sumrin fer maður meira niður í bæ og svo er líka hægt að fara í félagsmiðstöðvar en þó er best að vera bara einhversstaðar í heimahúsi.

Við byrjuðum öll að reykja hass í 9. bekk það var eitthvað spennandi,  öðruvísi víma.  Svo er það ekkert svo hættulegt segja þau.  Við vitum þó að áhrifin geta komið í ljós mörgum árum seinna, en hvað erum við að pæla í því núna.  Hassvíman er svo þægileg.  Maður er svo afslappaðu , hlær voða mikið.  Við reykjum frekar hass þegar við erum með vinum okkar að slaka á.  Við blöndum því sjaldnast saman, víninu og hassinu.  Það fer líka eftir því hvað við eigum mikinn  pening. 

Grammið af hassi kostar 1000-2000 kr. Það fer eftir því hvar maður kaupir það.  Ef maður á mikinn pening borgar það sig að kaupa slatta og selja þá vinum sínum.  En venjulega á maður bara fyrir einu grammi.  Og kaupir það með vinum sínum, þá er það bara 500 kall á mann.  Við reykjum það svona tvisvar til þrisvar í mánuði.  Það er mjög auðvelt að verða sér úti um það, maður hringir bara í símboða eða þekkir einhvern sem þekkir einhvern annan. 

Þegar maður er að drekka getur maður gert það heima hjá sér, það er annað með hassið af því að lyktin er svo sterk og auðþekkjanleg.  Þá erum við úti í bílskúr eða einhversstaðar þar sem foreldrarnir eru ekki heima.

Við fáum vasapeninga og svo bíópening  og svona.  En svo smyr maður sér nesti og fer ekkert í bíó, þá reddast þetta.

En við erum ákveðin í því að fara ekki lengra, við höfum aldrei tekið töflur, spítt eða alsælu.  Það er hættulegt, það vitum við og svo er það svo dýrt, 5000-6000 kr. Samt þekkjum við krakka sem taka spítt.  Þau safna sér pening í svona mánuð, og drekka þá þess á milli. Þessar staðreyndir eru í heimi unglinga í 10.bekk grunnskóla á höfuðborgarsvæðinu.

Ég  bið þó alla foreldra sem nú grípa andann á lofti að rjúka ekki upp til handa og fóta heldur minnast þess að af fullorðnum læra börn sem fyrir þeim er haft. Þeim liggur á að kynnast heimi fullorðna og skaðsemi og áhrifum áfengis og fíkniefna fræddu barnið þitt áður enn það verður of seint.

Frásögn ofbeldismanns:

Reynslusaga: 

Hér fylgir saga Guðmundar sem birtist í Daglegu lífi í Morgunblaðinu þann 9. ágúst 1996.

Guðmundur er ofbeldismaður sem leitaði sér aðstoðar.

Eftir 23ja ára kynni og 19 ára hjónaband keyrði um þverbak fyrir tveimur og hálfu ári. Rifrildi hjónanna, sem venjulega endaði með öskrum, ógnunum, pústrum, löðrungum og hrindingum af hálfu eiginmannsins, varð heiftarlegra en nokkru sinni fyrr. Konan og börnin þrjú flúðu í Kvennaathvarfið. Eiginmaðurinn, sem réttlætti ætíð barsmíðarnar með því að hann missti bara stjón á sér, iðraðist…að vísu eins og jafnan áður þegar honum varð laus höndin. “Í þetta skipti rann þó upp fyrir mér að sjálfur yrði ég að leita mér hjálpar. Þrátt fyrir allt sem á undan var gengið var fjölskyldan mér afar kær.”

Hér verður hann kallaður Guðmundur, en hann hefur einn fárra íslenskra karla leitað sér sálfræðimeðferðar til að losna úr viðjum þess vana að beita ofbeldi. Hann er enn í meðferð hjá Gabríelu Sigurðardóttur, sálfræðingi, og segist ekki hafa beitt eiginkonu sína eða aðra ofbeldi frá því meðferðin hófst. Guðmundur er fús til að segja Daglegu lífi undan og ofan af lífshlaupi sínu, uppvaxtarárunum, hjónabandinu og meðferðinni.

“Ég er næstelstur fjögurra systkina og ólst upp, ásamt þeim, hjá báðum foreldrum þar til þeir skildu þegar ég var tíu ára. Við bjuggum fyrir norðan, faðir minn var sjómaður og oft í burtu. Þótt hann væri mikill drykkjumaður, var ég pabbastrákur og þoldi hvorki hvernig mamma talaði við hann né um hann við okkur systkinin. Hún hataði hann, kallaði hann fyllibyttu og ræfil, en hann lagði mér vitanlega aldrei illt orð til hennar. Ég skildi þetta ekki því mér þótti pabbi góður og hlakkaði alltaf til þegar hann kom í land. Einkum man ég að mér sárnaði þegar mamma sagði að ég væri sami auminginn og pabbi.”

Mamma lamdi mig eins og harðfisk:

Þótt á ýmsu hafi gengið í samskiptum foreldranna man Guðmundur ekki eftir að faðir hans hafi beitt hann ofbeldi. Hins vegar segir hann að móðir sín hafi oft lúbarið sig eins og harðfisk ef henni mislíkaði. ”Ég man fyrst eftir að hún lamdi mig þegar ég var sex ára. Barsmíðunum linnti ekki fyrr en ég var svona tólf til þrettán ára og var farinn að geta tekið á móti. Mér fannst mamma afskaplega vond kona. Núna veit ég að hún hefur alla tíð átt við geðræna vanda að stríða líkt og svo margir í fjölskyldunni minni. Innst inni er hún góð manneskja og vitaskuld fannst mér hún stundum góð í gamla daga, þótt slæmu minningarnar séu fyrirferðarmeiri.”

Af ýmsum frásögnum og minningabrotum móðursystkina sinna segir Guðmundur að smám saman hafi sér orðið ljóst að móðir hans hafi sætt ofbeldi af hendi föður síns í æsku. “Við vorum bláfátæk, en mamma var hörkudugleg, vann í verksmiðju og þáði aldrei neitt af neinum. Hún var og er afar bitur kona. Ég hef lítið samband við hana núna, en finn ekki lengur fyrir reiði í hennar garð.
Ofbeldið á heimilinu einskorðaðist þó ekki við að móðirin gengi í skrokk á elsta syninum. Elsti sonurinn, þ.e. Guðmundur, lamdi systkini sín óspart. Hann segir að aldrei hafi hvarflað að sér að hann væri að gera eitthvað rangt. Með þessu móti gat ég stjórnað þeim, þau voru hrædd við mig og hlýddu.”

Fannst ég aldrei geta lamið nóg:

Þrátt fyrir ógnina, sem yngri systur Guðmundar stóð af bróður sínum, leitaði hún eitt sinn liðsinnis hans eftir að strákur í skólanum hafði ítrekað veist að henni með látum. “Ég sat fyrir strák og greip hann glóðvolgan. Ég man að ég lamdi og lamdi og kýldi og kýldi. Heiftin var þvílík að mér fannst ég aldrei geta lamið hann nóg. Ég gat ekki hætt. Mér er atvikið í fersku minni, því þegar ég beitti konuna mína ofbeldi síðast greip mig nákvæmlega sama tilfinning.”

Guðmundur segir að samband þeirra systkina hafi byggst á ást og hatri í senn. “Ég var uppreisnarseggurinn, kjaftfor, lenti oft í áflogum, slunginn að finna upp á orðum til að særa aðra og mér var oftast refsað. Mamma batt miklar vonir og væntingar við elstu systur mína, sem átti að verða allt sem mamma varð ekki. Yngri systir mín var, eins og stundum er sagt, týnda barnið, sem synti í gegnum lífið, sagði fátt og virtist kæra sig kollótta um ástandið á heimilinu. Litli bróðir minn var hins vegar dálætið og “krúttið” í fjölskyldunni.” Að sögn Guðmundar hefur systkinum hans ekki gengið margt í haginn í lífinu. Hann segir samband þeirra innbyrðis ekki náið, þau séu tilfinningalega bæld og erfitt að komast að þeim.

Fimmtán ára fluttist Guðmundur suður og leigði til að byrja með hjá föður sínum, sem með drykkjuskap var á góðri leið með að leggja líf sitt í rúst. Heimilisaðstæður voru fjarri því að vera til fyrirmyndar; drykkjufélagar föður hans tíðir gestir og oft upphófst slagsmál og læti. “Ég þurfti oft að skakka leikinn, en verst þótti mér þegar ég neyddist til að svipta föður minn sjálfræði. Hann lést úr dæmigerðum áfengissjúkdómi aðeins 49 ára, einn og yfirgefinn, í fátæklegri herbergiskytru. Hann náði aldrei tökum á áfengissýkinni, þótt hann hefði oft farið á Bláa bandið og þreifað fyrir sér innan AA-samtakanna. Hann var “lúser”.

Guðmundur segist hafa orðið mjög undrandi þegar hann kom fyrst til Reykjavíkur og sá allar “mellurnar”. “Ég hafði ýmsar ranghugmyndir frá móður minni. Hún sagði mér að allar konur, sem væru farðaðar, með lakkaðar neglur og þess háttar, væru mellur. Ég trúði henni en þorði ekki að spyrja neinn. Ég held að þetta sé lýsandi dæmi um biturð mömmu út í allt og alla.”

Hröð sigling í brennivínið:

Til að byrja með vegnaði Guðmundi bærilega í höfuðborginni. Hann fór á sjóinn, síðan í sveit, lærði prentiðn, var sölumaður í þrjú ár og lausamaður í blaðamennsku í nokkur ár. Þegar hann kynntist eiginkonu sinni segist hann hafa skemmt sér mikið og verið á hraðri siglingu í brennivínið. “Áfengið var mín lausn á ótta og kvíða, lélegu sjálfsmati og feimni. Ég vissi að ég var ágætum gáfum gæddur, gæti lært og gert ýmislegt betur en ég gerði. Ég lærði bara aldrei neitt og gerði aldrei neitt af viti. Eftir að við giftum okkur, bæði rúmlega tvítug, vildi konan að við hættum að skemmta okkur og lifðum rólegu heimilislífi. Slíkt fannst mér fráleitt. Á þessum árum vann ég mikið, drakk mikið, stofnaði fytrirtæki 1976, sem ég misst vegna óreglu fjórum árum síðar.

Ári eftir að við giftum okkur var ég farinn að beita konuna ofbeldi, en passaði mig alltaf á að ekki sæi á henni. Ég var aðallega í því að taka lauslega muni og grýta þeim út um allt. Þegar elsta dóttir okkar var nokkurra mánaða, rústaði ég íbúðina algjörlega, en eyðilagði þó ekki hluti sem mér voru kærastir eins og hljómflutningstækin og fleira.”

Sjálfsvorkunn:

Þótt eiginkona Guðmundar hafi sætt barsmíðum annað slagið um tæplega tveggja áratuga skeið var framangreindur atburður til þess í annað skipti af tveimur að hún yfirgaf heimili þeirra. “Hún flúði með barnið til móður sinnar, en ég lá heima, vorkenndi sjálfum mér og vældi í henni að koma aftur heim.” Áberandi einkenni þeirra sem beita ofbeldi segir Guðmundur einmitt vera sjálfsvorkunn, t.d. telja þeir sig ekki hafa fengið sömu tækifæri í lífinu og aðrir og fleira þess háttar. Ennfremur hafi þeir tilhneigingu til að gera aðra ábyrga fyrir hegðun sinni. Framangreindri uppákomu segir Guðmundur að hafi loks lyktað með því að konan kom heim og tók íbúðina í gegn.

Árin liðu, Guðmundur jók drykkjuna og áður en hann fór í áfengismeðferð var hann búinn að vera dagdrykkjumaður í 3-4 ár. “Lífið snerist bara um að vinna, drekka og sofa. Ég drakk í vinnunni en sjálfsvirðing mín fólst í að mæta alltaf í vinnuna. Yfirleitt var ég drukkinn þegar ég beitti ofbeldi. Dæmigert ferli var á þá leið að á fyrsta stigi var smá úlfúð milli okkar hjóna, á öðru stigi rifumst við og á þriðja stigi varð uppgjör, sem endaði með barsmíðum.”

Þótt Guðmundur segist ekki geta talað fyrir munn konu sinnar er hann viss um að hún hafi alltaf vitað að rifrildin enduðu með ofbeldi og líklega hafi henni verið farið að finnast sem þá væri málið afgreitt. “ Ég túlkaði viðbrögðin hins vegar þannig að sennilega vildi hún láta berja sig”
Eftir áfengismeðferðina virtist ýmislegt færast í betra horf. Líkamlegt ofbeldi linnti um stundarsakir, en þó kveðst Guðmundur hafa haldið áfram að vera ógnandi í framkomu ef eitthvað í fari eða hegðun eiginkonunnar var honum ekki að skapi.

“Í meðferðinni fékk ég andlega vakningu, mér leið miklu betur og sótti síðan AA fundi reglulega. Þótt ég væri edrú fór smám saman að halla undan fæti og 1987 átti ég við alvarlegt þunglyndi að stríða, sem varði í fimm ár með smáglennum á milli. Þá reyndi ég að gera eitthvað sem gaf peninga, en það dugði ekki til og árið 1992 varð ég gjaldþrota. Ég var hjá geðlækni, sem prófaði hvert þunglyndislyfið af öðru án árangurs. Ekki fór að rofa til fyrr en ég var sendur í raflostsmeðferð á Borgarspítalanum. Á þessum tíma hóf ég aftur að láta hendur skipta þegar upp úr sauð milli okkar hjóna en ekki þó eins og oft áður.”

Áfengi ekki lengur sökudólgurinn:

Guðmundur telur raflostsmeðferðina hafa bjargað lífi sínu. Varðandi ofbeldið segist hann hafa verið kominn út í horn. Konan hafði farið í Alanon og lært sitthvað til að bregðast við aðstæðum og sjálfur hafði hann ekki áfengið sem sökudólg fyrir hegðun sinni. “Þegar allt fór úr böndunum síðast var ég algjörlega örvinglaður. Mér fannst illa komið fyrir mér en hafði litla samúð með konunni. Sektarkenndin var yfirþyrmandi, en samt hugsaði ég bara um sjálfan mig.”

Guðmundur segist alltaf hafa elskað eiginkonu sína, en gagnkvæm virðing hefði vitaskuld ekki ríkt í hjónabandinu. Aðdragandinn að því að konan flúði í Kvennaathvarfið segir hann hafa verið lítilfjörlegan ágreining í fyrstu. “Rifrildið magnaðist í nokkra daga þar til dætur okkar fóru líka að rífast og snerust gegn mér. Þá fannst mér mælirinn fullur, ég henti þeim út og hóf barsmíðar á konunni. Ólýsanleg heift greip mig, ég kýldi hana hvað eftir annað í magann, á höfuðið og þeytti henni og hrinti um íbúðina. Ég hef stundum velt fyrir mér hvað hefði gerst ef eitthvert vopn hefði verið við höndina.”

Eiginkonan og tvö barnanna voru sjö vikur í kvennaathvarfinu. Skilnaður virtist óumflýjanlegur og Guðmundi var ljóst að konunni var fullkomin alvara. Þar sem hann hafði farið í áfengismeðferð datt honum í hug að kanna hvort ekki byðist meðferð fyrir karla, sem ættu við sams konar vanda að stríða og hann. “Ég spurðist víða fyrir, en enginn kannaðist við slíkt úrræði. Til að gera langa sögu stutta þá leiddu fyrirspurnir mínar mig loks á fund Gabríelu, sem samþykkti að taka mig í einstaklingsmeðferð.”

Þaulhugsaður verknaður:

Guðmundur telur meðferðina eitt sitt mesta gæfuspor í lífinu, því Gabríela hafi leitt sér eitt og annað fyrir sjónir, sem honum var framandi. “Eitt hið fyrsta sem hún upplýsti mig um var að ofbeldi mitt væri lærð hegðun en ekki stjórnleysi. Í fyrstu brást ég illa við þegar hún fullyrti að ofbeldi væri þaulhugsaður verknaður. Ég svaraði að bragði að ég hefði oft rifist við konuna mína án þess að berja hana. Gabríela sagði að vitaskuld hefði ég gert það, því ég hefði bara lamið hana þegar ég ætlaði mér það. Þar fór afsökunin um að missa stjórn á sér fyrir bí líkt og áfengið forðum.”

Að sögn Guðmundar var Gabríela ekki ýkja spennt fyrir að taka hann í meðferð. Þegar hún lét undan þrábeiðni hans tók hún skýrt fram að hann yrði bara tilraunadýr. “Fyrstu fjóra mánuðina ræddum við saman í tvo og hálfan tíma einu sinni í viku. Við fórum yfir ferlið og stöðuna sem upp var komin. Smám saman tókst henni að þoka sektarkennd minni til hliðar, brjóta niður varnarmúrana og höfða til skynseminnar.”

Þótt vantrúuð væri lét eiginkonan tilleiðast að gefa manni sínum enn eitt tækifærið og hefja sambúð að nýju. Hún vissi af meðferðinni en var hvorki sátt við hana né tilbúin að taka þátt í henni. “ Við hjónin getum enn ekki rætt um það sem á undan er gengið. Þótt mótsagnarkennt sé þá vorum við föst í einkennilegu mynstri sem fólst í að okkur fór í rauninni ekki að líða vel fyrr en okkur fór að líða illa. Ég held að nokkuð sé til í því sem stundum er sagt að sá sem elst upp í ótta líður illa þegar honum er sýnd ást.”

Ekki hægt að gleyma hegðun sem særir siðferðisvitundina:

Í meðferðinni lærði Guðmundur m.a. að tileinka sér ákveðna hegðun til að vekja ekki ótta. Í stað þess að alhæfa var honum bent á að segja fremur hvað sér fyndist. Einnig fékk hann ýmis ráð til að bregðast við áþekkum aðstæðum og áreiti, sem árum saman leiddu til þess að hann beitti hnúum og hnefum.

“Ég hef þurft að horfast óvæginn í augu við sjálfan mig. Slík sjálfskoðun er afar erfið, en vel þess virði. Þótt ýmsir agnúar séu enn á hjónabandinu er ég vongóður um að tíminn vinni með okkur hjónum. Verst þykir mér að konan mín virðist halda að hægt sé að gleyma því liðna. Ég held að lausnin sé ekki fólgin í afneitun. Þrátt fyrir einlægan vilja gleymir maður aldrei því slæma eða óeðlilega sem gerst hefur í fortíðinni og særir siðferðisvitundina. Mín reynsla er sú að beri maður sig eftir hjálp er alls staðar hjálp að fá hversu ógnvænlegur og illviðráðanlegur sem vandinn virðist,”

segir Guðmundur og bætir við að með viðtalinu vilji hann miðla öðrum af reynslu sinni og hvetja þá, sem standi í svipuðum sporum og hann gerði, til að leita sér aðstoðar.

Spurt og svarað VII "Hvernig get ég vitað það ?"

Hvernig get ég vitað?

1. Hvernig get ég vitað að unglingurinn minn er byrjaður að neyta vímuefna.? A) hvernig breytist hegðun, framkoma hans? B) Hvernig breytist útlit hans? Kæra foreldri Það er oft erfitt að átta sig á hvort unglingurinn er byrjaður í neyslu eða hvort hann sé með mjög slæmt tilfelli af "unglingaveikinni". Fæstir foreldrar átta sig fyrr en eftir að börnin eru búin að vera í neyslu í þó nokkuð langan tíma. Þeir vilja trúa barninu sínu og reyna til hins ýtrasta að veita því svigrúm, semja við það og leitast við að ná því inn á rétta braut af sjálfsdáðum. Sjaldnast eru óyggjandi "sannanir" fyrir hendi að barnið sé í neyslu. Vísbendingar sem vert er að taka eftir eru: Barnið þitt skiptir oft um vini og er tregt til að láta þig fá síma hjá þeim eða foreldrum þeirra. Svefninn er eitt af því sem oftast breytist fyrst, en vandinn þarf að vera langvarandi til að skipta máli. Þá á ég við að ekki er um tímabundið ástand sem skapast í skólafríum og því um líkt. Þau sofa illa og/eða lítið/mikið, snúa sólarhringnum við. Þú stendur barnið þitt ítrekað að lygum eða einhverjum "skrítnum" sögum um af hverju það braut reglur (of seint heim, skrópaði í skólanum, peningar horfnir af heimilinu, eigur þess horfnar úr herberginu, "vinur" á tæki, tól eða efni sem það hefur undir höndum, o.s.frv.). Barnið þitt lendir í útistöðum við lögreglu og skóla. Allir eru að ofsækja það. Andleg líðan/hegðun barnsins breytist þannig að það verður mjög skapstyggt, það má ekkert segja við það, jafnvel beitir það ofbeldi eða eyðileggur hluti. Mér hefur reynst ágætlega að skilgreina þessa hegðun með því að barnið hreinlega gefur skít í allt og alla. Ég veit að þetta er óljóst orðalag að vissu leyti, en það gefur samt það mikilvæga til kynna að það er alveg sama hver eða hvernig rætt er við barnið, það næst ekki samband við það og það lítur út fyrir að barninu sé hjartanlega sama um allt nema að losna við þetta "bögg" frá fullorðna fólkinu, lofar öllu fögru til að losna. Það virðist eins og samviskan sé horfin. Þau svara oft fyrir sig með því að allir séu að ráðskast með þau og ásaka foreldra sína um ósanngirni og óbilgirni. Eðlilegustu og einföldustu tilætlanir verða óbærileg afskipti og valdníðsla. Þannig halda þau foreldrum sínum í óöryggi og óvissu. Útlitið breytist oftast til þeirrar áttar að þau hætta að hugsa eins um persónulegt hreinlæti og hætta að þrífa sig og umhverfi sitt. Þau sækjast oft í alls konar tákn sem skilgreina þau sem tilheyrandi jaðarhópum, s.s. göt á líkamann, tattú o.fl. Vona að þetta hjálpi þér eitthvað kæra foreldri, en minni á að hægt er að fá próf í öllum apótekum til að kanna hvort barnið sé í neyslu. Einnig bendi ég á neyðarsíma Líf án áfengis sem er opinn allan sólarhringinn þar sem þú getur rætt nafnlaust við ráðgjafa og fengið aðstoð og stuðning.

kærar kveðjur og gangi ykkur sem best!